“ adam koltuğa oturmuştu, konuşuyordu.
kendi sesini dinliyordu.
kadın, saçını düzeltiyordu
aynaların karşısında.
kadının saçı boyalıydı.
adamın sesi boyalıydı,
bunu biliyorlardı”
demiş ;
bundan 23 yıl önce 12
Kasım 1990’da dünyadaki konukluğu
sona eren dünya şairi, dünyanın en büyük şairlerinden Yannis Ritsos....
Yannis Ritsos da tıpkı Yorgo
Seferis ve Konstantin Kavafis gibi Yunan şiirinin dünyadaki en güçlü ve
büyük soluklarındandır...
1909 yılında
Yunanistan’da doğan Yannis Ritsos lise yıllarının ardından yüksek öğrenim için
Atina’ya gitse de bir süre sonra eğitim hayatından vazgeçer...
Gençlik yıllarında verem
hastalığıyla da mücadele eden ve yakınlarını da bu hastalıktan kaybeden Ritsos
aradan yıllar geçtiğinde bu kez de Yunan cuntasıyla da savaşmak savaşmak
savaşmak ... zorunda kalacaktır...
Kız kardeşinin akıl
sağlığını kaybedip delirerek ölümünü de yaşayan
Yannis Ritsos ‘kız kardeşimin türküsü’ şiiriyle
yaşananları ölümsüzleştirir...
Sürgün edildiği
dönemlerde farklı yerler ve adalarda yaşayan
Yannis Ritsos , bir çok uluslar arası ödülün de sahibi olur yıllar
içinde....
Kendisi de büyük bir şair olan Aragon, Ritsos'u çağın en büyük şairlerinden olarak tanımlamakla hiç de yanlış yapmamıştır....
Yannis Ritsos’un
mısraları metaforlarla, mecazlarla , eğretilemelerle yaşayan bir
şiirdir...
İnsanın ve insanlığın
günlük hayatına da dokunan şiir ve yazılarında binlerce yıldır eskimeyecek
kavramlar yaşar....
Yannis Ritsos’un Cevat Çapan Hocanın çevirisiyle şu mısralarındaki hüznü , şiiri okurken de
dinlerken de duyabilirsiniz ;
biliyorsun, ölüm diye
bir şey yok, diyor adam kadına.
biliyorum, evet, artık
öldüğüme göre, diyor kadın
iki gömleğin de
ütülendi, çekmecede,
sadece küçük bir gül
benim özlediğim.
Yannis Ritsos’u Türkçeye
kazandıran isimler ağırlıklı olarak Özdemir
İnce, Herkül Milas ve Cevat Çapan
olmuştur....
12 kasım 1990 ‘daki
ölümünün üzerinden 23 yıl geçse de şiirleri ve çevirileriyle yaşamaya devam edecek
Yannis Ritsos ...
'' Her birimiz aşka tek
başına gidecek,
kadere ve ölüme tek
başına''
mısralarını da yazan
Yannis Ritsos, her zaman eleştirilecek
bir şeyler bulduğu siyasi iktidar(lar)
tarafından kendisine yöneltilen ,
‘neden bir şair olarak
siyasetle bu kadar derin ilgileniyorsunuz ?
sorusuna da şu cevabı
verir yaşarken ;
''bir şair de önce
vatandaştır
ve siyasetle
ilgilenmek
onun en temel
görevlerindendir''.
Tarih bundan 23 yıl önce 12 kasım 1990’ı
gösterdiğinde Yunan ve dünya şiirinin unutulmaz isimlerinden olan Yannis Ritsos
da seksenli yaşların içindeyken geride
kalanlara hoşça kalın der...
Bize de yedigünyazılarında
Yannis Ritsos’un ölüm
yıldönümünde, suyun öte yanındaki ustayı
, kısa çöplerin soluğu olmuş büyük şairi saygıyla hatırlamak ve hatırlatmak düşer...
(
murat örem / 11 kasım 2013 / ankara....)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder