özdemir asaf ; " ...sevmek noktalanmaz; o , noktadır..."

            “Uzağa değil usta  /  öteye / hep öteye gitti / yalnızlığı ondandır...” dizeleri   Özdemir Asaf’a aittir.

Çok  yıllar önce Eskişehir’de kurulan ve bugün artık  bir arada olmayan Grup Mayıs   1980’lerin amatör koşullarında kayıt altına almıştı bu şiiri,  güzelim bestesinde...

Benim bu çalışmadan ve kasetten - kaset vardı değil mi bir zamanlar-  haberdar olmam da  kardeşim Ayşın’ın Eskişehir’deki üniversite öğrenciliği günlerinin hediyesiydi...

Edip Akbayram’ın muhteşem söylediği bir başka şarkıdaki şu dizeler de  Özdemir Asaf’ındır...

Seni saklayacağım inan

Yazdıklarımda, çizdiklerimde,

Şarkılarımda, sözlerimde.

(...)

Bir seviyi anlamak

Bir yaşam harcamaktır,

Harcayacaksın...

Arada tam tamına  45 yıl gibi kısa (!) bir zaman farkı olsa da  bu satırların yazarı gibi  “11 haziran çocuğu”  dur  Özdemir Asaf  ve 11 Haziran 1923 doğumludur...

Bilenler bilir ki Özdemir Asaf’ın gerçek adı Halit Özdemir Arun'dur...

Soyadı olarak kullandığı Asaf, babası Mehmet Asaf'ın ikinci  ismidir...

Öğreniminin bir bölümünü Galatasaray lisesi'nde yapar  ve  Kabataş Erkek Lisesi’nden mezun olur Özdemir Asaf.... İstanbul Üniversitesi’nin çeşitli fakültelerinde okusa da yüksek öğrenimini yarıda bırakır.

Farklı alanlarda çalışan Özdemir Asaf’ın ilk yazısı 1939 yılında   çok gençken yayınlanır. 1951 yılında Sanat Basımevi'ni kurarak matbaacılık yaşamına giren Asaf kendi şiir kitaplarını da bastığı Yuvarlak Masa Yayınları'nı kurar....Asaf’ın bastığı kitaplar, baskı kalitesi ve sayfa düzeni olarak daha o zamanlardan bile çağının çok ilerisindedir....

Ansiklopediler ve bilgiyi kuru kuruya  veren kaynaklar Özdemir Asaf’ı  ; “ Kısa, özlü söyleyişlerin yer aldığı düşündürücü şiirleriyle tanındı. Karşıtlıkları, benzerlikleri, çağrışımları kullanarak okuru zaman zaman şaşırtan ürünler verdi, gülmece öğelerinden yararlandı ve soyutlaştırma denemeleri yaptı. Şiirlerinde sevgi, anılar, yalnızlık, ölüm başlıca temalar oldu” diye tanımlar…

Oysa Özdemir Asaf,  bu anlatılanların hepsi ve hiçbiridir...

”Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu

Birinciliği beyaza verdiler “         dizelerinin sahibi   Özdemir Asaf’tır...

Özdemir Asaf,   insanlık uygarlığını  çoktan aşmış ve sanki başka galaksiden gelmiş biri kadar zarif, bohem, naif ,   mesafeli ve  uyumludur... Ancak ömrü boyunca tanımaya ve anlamaya  çalıştığı canlı türü olan insanların incir çekirdeğini doldurmayan mevzularıyla dalgasını geçecek kadar  da hınzır, akıllı ve feylesoftur da ...

Bir şiirinde şunu sorar; 

“Soru bir, senin yüz fotoğrafın çekilecek

 sende çekilecek yüz var mı

soru iki , senin yüz fotoğrafın çekilecek

 yüzünde çekilecek yüz var mı ?” 

Türk Edebiyatı’nın çelebi ismi Haldun Taner, Özdemir Asaf’ı şöyle tanımlamıştır; “ Özdemir Asaf, şairden başka hiçbir şeye benzetilemezdi. Gençliğinden beri, bakışından, duruşundan, yürüyüşünden ve özellikle düşünüşünden bohem, özgür, şair kişiliği kolaylıkla okunurdu.

O’nun kadar nezaketini ve akıl ölçüsünü bir an bile yitirmeyen başka insan tanımadım. Nezaket, Özdemir’in takısı değil, özüydü...”

Haldun Taner’in ‘Nezaket, Özdemir’in takısı değil özüydü...” cümlesinden yola çıkarak sanki Özdemir Asaf’a uyarlanan ama hiç de yadırganmayan tatlı bir rivayeti paylaşalım hemen ;

“İçkiyle arası iyi olan Özdemir Asaf , 1979 yılında , çakırkeyif olduğu bir gece eve balkondan girmeye kalkar. Karanlıkta ayağı takılıp düşer. Balkondaki eşyaları yere deviren Asaf, neredeyse şehrin her yerinde yankılanan büyük bir gürültü duyar aynı  anda.

Kendi kendine  "amma gürültü yaptık yahu" diye söylenerek eve girip yatar. Ertesi gün öğrenir ki , balkonda devirdiği eşyalardan çıkardığını  sandığı ses , o gece, tam eşyaları devirdiği anda   Haydarpaşa Limanı açıklarında çarpışan iki tankerden gelmiştir. Tankerlerden petrol yüklü olan  infilak etmiştir çünkü ....Bu kaza İstanbul’un tarihindeki yerini almıştır...

 Türkçe’ye,  özdeyiş / vecize olarak çevrilebilecek aforizmaları da çok vurucu ve keskindir Özdemir Asaf’ın. Özdemir Asaf’la anılan kısa ama anlamları çok derin cümlelerden bazıları  şunlardır;

"Zamanında taze yenmemiş  bir ekmeği, başkasına bayat yedirme denemesidir,  öğüt vermek... 

* Kuşun beyni küçüktür, kuş büyük müdür?

* Bu hayvan o kadar vahşi ki, üstesinden ancak  insan gelebilir.

* Kadınları sevmek bir kadına haksızlık etmektir,

bir kadını sevmekse, kadınlara..

 * Kendi bahçesinde dal olamayanın biri

girmiş bahçeme ağaçlık taslıyor....” 

* senden yana olanların da

sana karşı olanların da bir değeri yok;

seni anlamadıkça"

Özdemir Asaf’ın bir başka özelliği de Ünlü Daralması kuralı  sanki hiç yokmuş gibi davranmasıdır...Bu yüzden , geleyorum , söyleyorum, bekleyorum , bileyorum, bakayorum der dizelerinde....

 Şiirlerinde  hep bir derinlik olan Özdemir Asaf  ikilem şiirinde şunu söyler;

“ sevgi ise sevişeceğiz seninle

kavga ise dövüşeceğiz seninle

ölümü de paylaştığımız yaşamda

ortaklaşa bölüşeceğiz seninle...”

Bir başka şiirinde

“gelirken ağlamıştın orası için

bil giderken de ağlayacaksın

burası için”

diyen şair, diğer bir dörtlüğünde de tam da kitabın ortasından konuşur;

okulda anladıkça başaracaksın

hayatta başardıkça anlayacaksın

 gelecek mutlu-mutsuz inanmasan da;

 gözlerin yaşardıkça anlayacaksın...

İlhan İrem’in, 1980’lerdeki senfonik rock üçlemesi olarak  tanımlanan Pencere-Köprü ve Ötesi   isimli unutulmaz albümlerindeki Özdemir Asaf şiirlerinin içerik ve yorumları da  bambaşkadır...

Dizeleri ve şiirlerinde  görülen ironi, anlam kaymaları, çelişki ve şaşırtmacalar Özdemir Asaf’ın kitap adlarında da yaşar; 

Dünya Kaçtı Gözüme ,

Yuvarlağın Köşeleri ,

Çiçekleri Yemeyin ,

Dün Yağmur Yağacak     misali...

Dün Yağmur Yağacak kitabındaki,  falcı başlıklı yazısında, falcının aklıyla düşünen sevdiğine eleştirel  bir  dille ve çok zekice  şunu söyler Özdemir Asaf;

“….Sana, sevgilin seni çok seviyor diyen falcı aksini söyleyip seni buna  da inandırabilirdi.

Sen, beni bırakıp başkalarıyla bana dair konuşmaya, başkalarından beni dinlemeye devam ettikten sonra…

Ve sen bana değil, onlara inandıktan sonra…

Benimle yaşayabileceğin zamanı falcılara verdikten sonra…

Ben neden korkmayayım. Çünkü onlar her şeyi söyleyebilir, hele kendilerine ait olmadıktan sonra…

O falcıya bir teşekkür borcun var sevgilim, iyi tarafına rastlamayıp fena zamanıyla da karşılaşabilirdin.”

Özdemir Asaf , beğendiğiniz şairler kimlerdir ? sorusuna “'Ben şiir beğenirim, şairlerle ayrıca bir ilişkim varsa, bu onların insanlıklarıyla ilgilidir.'' cevabını verir...

Özdemir Asaf’la ilgili anılara göre,  şairin bütün söylediklerine inanılır ama zamanla ilgili verdiği sözlere, “ben şu saatte gelirim” cümlelerine  inanmak pek mümkün değildir.

Asaf’ın kızı Seda Arun’un paylaştığı hüzünlü ama Özdemir Asaf ironisini yansıtan başka bir anı da  şöyledir;

         ''1980 yılının aralık ayında babam hastalandı, doktor yaptığı ilk tetkiklerden sonra hastaneye yatmasını istedi ama bu hastalığın tedavisi mümkün değildi. Bunu doktor biliyor, babam bilmiyordu. Sağlığı, düzelemeyecek kadar kötüydü. Yaşayacağı  zaman çok kısaydı. Bir ay kaldığı hastanede herşeyin en iyisi, en iyi şekilde yapıldı. Sonuç hiç bir şeydi. Artık evine gidebileceğini söylediler.

O gün, o sağlıksız haliyle bile  “bizim duraktan, beni tanıyan bir taksiciyi çağırın, pisi pisine bir trafik kazasında ölmeyeyim.” dedi.

Bu şakasını, yıllarca önce şiir olarak yazmıştı zaten

“ölüm allahın emri / trafik olmasaydı.”

Babam , Bebek’teki evine sağ salim vardı  ama zamanı  kısaydı.

Özdemir Asaf 58  yılık yaşamı boyunca farklı dizeler yazıp farklı cümleler kurarken bir taraftan da günlük hayatın hayhuyu, koşturmacası içinde yer almıştır hepimiz gibi. 

“Her şeyi süpürebilirsin / Sonbaharı asla” 

dizelerindeki derinliğin sahibi Özdemir Asaf’tır. 

“Sana bu güzellikler bizden kalsın

 bugünlerden bir şeyler bizden kalsın

 senden almak isterler, bizi söyle;

 geleni bize gönder, bizden alsın”

dizeleri Özdemir Asaf’ındır.

Lise yılları ve sonrasında, edebiyata, hayata  ve sevdalara yakın  hemen her öğrencinin ezberlediği

“ seviyorum eşit

seviyorsun demektir

doğrusu

tam orada başlar

yitirmek korkusu” 

şiiri de Özdemir Asaf’ındır.

Bir şiirinde de şöyle der Özdemir Asaf ;

“sen bana 

sen desen de,

demesen de olur

 ama ben sana sen diyeceğim

 düşün dur..”

 Başka bir şiirinde de halden anlamayan, paylaşmayı bilmeyenlere  seslenir Özdemir Asaf;

“ne an yaklaştımsa

ittiniz

ve ne zaman geldimse

gittiniz

siz hep büyük  ve önce idiniz

gerçekten öyle oldu

 önce siz bittiniz ”

Özdemir Asaf’ı farklı kılan yanlardan biri de söylediklerindeki tonlama ve ifadenin biçimidir.

Asaf’ın şiiri bağırarak, yüksek sesle, büyük harflerle okunacak bir şiir olmamıştır hiçbir zaman.

Biraz dudağın kenarına iliştirilmiş tatlı bir alay, biraz yadırgama, çokça da  olan biten her şeyin farkında olma hali ve akıl vardır Asaf’ın dizelerinde , yazılarında...

Bir dönem Türkiye’yi kırıp geçiren şiir matinelerinde, r harflerini söyleyemediği halde Attila İlhan’la birlikte dopdolu salonlara şiir okuyan diğer  isim  Özdemir Asaf olmuştur.

Rivayet odur ki, bir gün bindiği taksinin şoförünün ‘neğeye gidiyoğuz ağabey” sorusuyla, şoförün de kendisi gibi r harfini söyleyemediğini gören Özdemir Asaf, şoför kendisiyle alay edildiğini sanmasın diye,  r harfini söylerken zorlanacağı ve Siğkeci demek zorunda kalacağı  adres yerine Eminönü yanıtını vermiştir .

İstanbul’u bilmeyenler için söyleyelim , Sirkeci ve Eminönü’nün  arası uzak değildir. Gerçi iki yerin arası uzak olsa da , Haldun Taner Usta’nın dediği gibi, Özdemir Asaf bu jesti yapacak çelebilikte  bir adamdır ve şair tanımının tam karşılığıdır….

 ‘İndim yarin bahçesine / parsellenmiş “ diyerek, taa o günlerden yaşanmaya başlanan arazi talanını dört kelimeyle anlatan da aynı Özdemir Asaf’tır...

“Çalışmada tembel

 yaşamada da tembelse

o kişi, tembeldir,

 değilse iş başkadır”

diyen ve  “bizler savaş ölüleriyiz / bundan böyle karşı karşıya değiliz / bildiririz“ cümlelerini kuran Özdemir Asaf, 

“Vurdun

daha acısı geçmedi

ama geçecek

öyle ağır konuştun  ki ardından

o, gittikçe gerçek...”

der bir şiirinde de...

Ölümüne çok yakın,  Türkiye Yazarlar Sendikası kartını koyduğu zarfın üzerine de şu dizeleri yazar; 

"Günler geçiyor, sanki şakacıktan

Gidiyorlar mı geliyorlar mı

Belli değil

Düşekalka mırıldanmalarla

 Ölüyorlar mı yaşıyorlar mı

Belli değil!"

58 yıllık  dosdoğru yaşanmış bir hayata,  emek ve akıl verilmiş çalışmaları sığdıran çok farklı bir isimdir Özdemir Asaf...

11 Haziran 1923’te başlayan ömür parantezini 28 Ocak 1981’de kapatır...

Özdemir Asaf  hayatının hiçbir döneminde 

Uyduruk ve ağlak aşk şiirleri yazmamıştır...

Kötü metaforlar kullanmamıştır...

Kullanmayı bilmeyenlerin elinde saatli bombaya benzeyen internet üfürmeleri denizinde Özdemir Asaf cümleleri ve şiirleriyle karşılaşanların çok ama çok dikkat etmeleri gerekir....

Aradan geçen 33 yıldan sonra kim diyebilir ki Özdemir Asaf ölüdür diye...

Şu cümleleri kuran bir adam ölebilir mi ?

“ ben sevmekten hiç borçlu çıkmadım....”

Türkçe ölmeden Özdemir Asaf da ölmeyecektir ne güzel ki ....

-Evet kabul, ben ölüleri daha çok seviyorum...

Yaşarken çoktan ölenlerin sarı beniz yüzlerini gördükçe

Öldükten sonra yaşayanların ellerinden öpüyorum...-

( murat örem / 29 ocak 2013 / ankara...)

         - meraklısı için 1 yıl önceki özdemir asaf yazısı...- 

http://yedigunyazilari.blogspot.com.tr/2012/12/ozdemir-asaf-ne-zaman-olecek.html 

söz / özdemir asaf